Warszawa    sputnik

Skąd ten vintage? Historia stylu mid century modern

Jest taka grupka entuzjastów na świecie, której do stylistyki vintage nie trzeba przekonywać, co więcej ich matki, żony, mężowie czy też księgowi  muszą chować ich karty kredytowe, książeczki czekowe i portfele żeby nie wydali wszystkiego  na meble i dodatki
mid-century modern.
Tych osób do niczego przekonywać nie muszę. Ich liczba na szczęście stale rośnie. W Polsce myślę są nadal awangardą, lecz np w USA jest to niezwykle popularny trend, szeroko rozpowszechniany nie tylko przez magazyny branżowe, ale również przez Hollywood.( postaram się napisać później post o filmie i meblach vintage ).Dla osób którym ta stylistyka jest obca postaram się z mojego skromnego punktu widzenia wytłumaczyć co może być tak atrakcyjne w mid- century modern, które roboczo będę próbował nazywać pół-wieczem XXw.
 
stahlhouse-1068x804-lamag.comlongforma-shot-in-the-dark
Case Study House 22 (playboy), 1960 Los Angeles, CA Pierre Koenig, architect © Julius Shulman

lamag.com Case Study House #22, (playboy), 1960 Los Angeles, CA / Pierre Koenig, architect © Julius Shulman


bauhaus mimameise instagram
Aranżacja bauhausowych krzeseł Marcela Breuera “Cesca Chair” z domu Mimameise kliknij

Zacznijmy więc od pytania o co chodzi z tymi meblami z lat 50 i 60. ?
Co powoduje  że są tak pożądane? Skąd ta moda?
Krótki rys historyczny powinien pomóc.
W latach 20 i  30. wraz ze szkołą Bauhausu rozpoczęła się nowa
stylistyka w branży meblarskiej, rzekłbym rozpoczęła się nowoczesność
jaką znamy. Bauhaus postulował odejście od wyszukanych ozdobnych form.
Przejście do stricte użytkowej formy mebli. Rozpoczął się okres
funkcjonalizmu kiedy to twórcy baczniejszą uwagę zaczęli przykładać do
ludzkich wymiarów, czy ilości talerzy które zmieszczą się na danej              
półce niż ornamentyki i  jak bardzo np. mają być wygięte nóżki. Były
to projekty bardzo odważne. Wspólcześni traktowali je raczej jako
fanaberie grupki lunatyków, niż początek nowej epoki. Jak bardzo się
mylili pokazały kolejne dekady.
    Nie tylko jednak design znacznie się  uprościł. Olbrzymie zmiany
zaszły w technologi w tamtym czasie. Możliwości produkcyjne wzrosły
wielokrotnie.Fabryka Forda  z początku XXw pokazała że można produkować szybko, dużo i
na 3 zmiany. Fabryki pracujące w tym systemie zaczęły pojawiać się w owym czasie  również w Europie ( sam Ford otworzył fabrykę w Kolonii w
Niemczech w latach 20. )

Jeszcze  niecałe sto lat wcześniej przed rewolucją przemysłową niektóre meble
wytwarzało się kilka miesięcy. W latach 30 bylo już na to potrzebnych
kilka dni. Zaczęto produkować z giętego chromowanego metalu, formować
i ciąć maszynowo wykańczać meble natryskowo, a także posiłkowano się
nowymi materiałami jak np bakelit (  lampki z lat 20) czy PCV (
pierwsze sztuczne tapicerki )
Meble zaczęły się bardzo zmieniać. Wystawy międzynarodowe w
szególności ta z Paryża z 1925 r, jak i z Barcelony z 1929 r ( tak to odniej wzięła się nazwa fotela Barcelona Mies’a van der Rohe! Ostatnio zastanawialiśmy się nawet, czy pikowanie tworzące rytm kwadratów na siedzisku i oparciu fotela, nie miało przypadkiem nawiązywać do siatki ulic Barcelony, której to układ urbanistyczny jest często wałkowanym tematem na uczelniach architektonicznych) pokazały
jak inaczej może wyglądać świat i wnętrza.
Dynamika rozwoju technologii i designu wydawała się eksplodować nowymi
możliwościami…..


Na pierwszym planie Barcelona Chair L. Miesa Van Der Rohe, dalej po prawej dwa Wassily Chair M. Breuera. Żródło: IG https://www.instagram.com/meandmybentley/

barcelona grid from sky
Sagrada Familia Gaudiego rosnąca wśród barcelońskich kwartałów https://www.instagram.com/p/BZeKKLpHd2W/

Pawilon Barcelona Miesa Van Der Rohe
L. Mies v.d. Rohe: Zrekonstruowany Pawilon barceloński, foto: Ashley Pomeroy, kliknij na zdjęcie by dowiedzieć się więcej na portalu bryła.pl

Reprodukcja malowideł ze ścian jaskini Lascaux we Francji, foto: Prof saxx

Wnętrze wyremontowanego Abernathy House w Palm Springs, USA, projekt z 1962 r. arch. William Cody. Kliknij by zobaczyć więcej no honestlywtf.com

Nie wiadomo jak wszytko by się potoczyło gdyby nie wielki kryzys,
który spowodował potężny spadek produkcji i powrót przydomowych
manufaktur, jak i druga wojna światowa, która nastąpiła zaraz po nim,
Na ponad dekadę ludzie mieli o wiele większe zmartwienia niż jak
udekorować wnętrza.
  Właśnie z z takim bagażem  Europa  i USA weszły  w czas powojenny.
Pierwszych kilka lat świat  wylizywał się z ran ekonomicznych i
olbrzymiego negatywnego bagażu jaki zoastawiły po sobie zbrodnie
wojenne. Jednak lata które nastąpiły zaraz potem nazywane są “złotym
czasem Europy “, kiedy to nie tylko zaczęła dominować filozofia
pacyfistyczna i humanistyczna, ale również ropocząl sie znaczny wzrost
gospodarczy stymulowany planem Marshala i doskonalą koniunkturą na
rynkach światowych.
  Taka sytuacja miała wielki wpływ na design, który nie jest jakimś
suchym zapisem na kartce papieru przekutym potem w obiekt, ale dla
mnie  jest odzwierciedleniem stanu umysłów jego twórców w konkretnym
konteksie historyczno-ekonomicznym.
 Złote lata Europy wraz z jej odbudową znalazły  więc swój wyraz
również w meblarstwie.
   I tak jak założyciele Bauhausu i pierwsi piewcy funkcjonalizmu byli
purystami i chcieli naprawdę obedrzeć meble i przedmioty użytkowe z
ich funkcji ozdobnych, tak powoli zaczęto obserwować że nie samą
funkcją żyje człowiek i z jakiegoś powodu już nasi praojcowie w
Lascaux  te ściany jednak ozdabiali.  Funckonalizm zaczął przyjmować
bardziej łagodne formy, szczególnie w Skandynawii, gdzie umiłowanie
rzemiosła i materiałów naturalnych miało bardzo duże znaczenie.Mid century modern to termin którym określa się meble powstałe w
latach od 30.do 60. Wydaje się że jednak że największą popularnością
cieszą się lata 50 i 60te,  ewentualnie wczesne 70te.
  Meble powstałe w latach 50 i 60 prezentują  ciekawą, nowoczesną estetykę i odrobinę mieszczańskiego luksusu.
Są zaawansowane technolgicznie, ale nie experymentalne . Oczywiście jest to zróżnicowane ze wzglądu na kraje jak i projektantów
Co do zasasdy jednak widzę w tych meblach że ich projektanci nie
 byli ludźmi  skoncentrowanymi wyłącznie na osobistym  finansowym
sukcesie, lecz jeśli wolno mi zaryzykować taką teorię, przyświecał im
pewien altruistyczny cel stworzenia obiektów przyjaznych ludziom,
ponadczasowych, wygodnych.
To z tamtego okresu pochodzą  najbardziej znane meble takich
projektantów jak Arne Jacobsen, Hans Wegner, Gio Ponti, czy Pierre
Guariche. Umieścili oni bardzo wysoko poprzeczkę jeśli chodzi o
jakość, dobór materiałów i wygląd. Współcześni im ( których postaram
się wymienić w odzielnym artykule ) również nie odbiegali jakościowo.
Znamienity jest też swoisty mariaż panujący w owym czasie między
designem a rzemiosłem. Projektanci blisko wspólpacowali z wykonawcami,
a tak jak wspomniałem w poprzedniej częsci wywodu zaróno jedni jak i
drudzy  wydawali się mieć  czas na swoją profesję i samodoskonalenie, co widać dziś
po ponad sześciesięciu latach patrząc na efekty ich pracy.


abernathy house dom w usa w palm springs proj. w.f. cody foto shulman
Inne ujęcie Abernathy house z legendarnymi już krzesłami Wishbone Chair z 1949 proj. Hans Wegner. Nad stołem lampa w stylu stilnovo, podobne miewamy w naszej ofercie. foto: J. Shulman

Fotel Egg Arne Jacobsen i lampka stołowa Kaiser Idell 6631 - Luxus
Ikoniczny fotel Egg Arne Jacobsena i lampa Kaiser Idell 6631 Luxus, źródło: www.designort.com

różowe fotele gio ponti d.153.1
Fotele produkcji Molteni model D.153.1 Gio Ponti reprezentanta włoskiego mid century modern.

Ponieważ meble te były dobrze wykonane i miały nowczesny wygląd podbiły wnętrza europejskie i amerynkańskie na ponad dwie dekady.
Wspaniałe projekty powstały również w owym czasie w ameryce południowej. Pod koniec lat 70tych i w latach 80tych stylistyka zmienila się jednak, a
większość firm meblarskich z lat 40 i  50 albo zaprzestała produkcji, albo zaczęla produkować zupełnie inne meble.
 Moda na mid-century przyszła znów, tak jak wszytkie mody,
począwszy od mody na wysokie budynki, mody na żółte taksówki, czy mody
na wyglądanie jak menel będąc bogaczem, z Nowego Jorku, w połowie lat 90tych.
Amerykański gigant meblowy Knoll, otworzył na Soho w Nowym Jorku showroom ze swoimi reedycjami , początkowo otwarty tylko
dla architektów wnętrz i osób z branży szybko jednak zyskał szerszą popularność.
Za nim kolejna wielka amerykańska  firma produkująca klasyki  z półwiecza – Herman Miller również rozpoczęła reedycje.  Moda
rozprzestrzeniała się wśród najbogatszych i śmietanki towarzyskiej
Nowego Jorku. Na aukcjach zaczęły rosnąć ceny do tego stopnia że w 1999r  oryginalna Marshmallow sofa  z lat 60. zaprojektowana przez Georga Nelsona sprzedała się za 66.000 USD.                                                                   

Gdy moda dotarła do Kalifornii pod koniec lat 90tych nastał akurat początek ery internetu i poprzez katalog online o  nazwie Design Within Reach trafiła do szerokich kręgów odbiorców. A gdy coś jest popularne i w Kaliforni i w internecie, to już świat nie
może się temu oprzeć.
Na początku lat 2000 zaczęły powstawać liczne  portale branżowe sprzedające oryginalne meble okresu półwiecza. Jest ich obecnie
kilkanaście na całym śiwecie, niektóre zarabiają setki milionów dolarów rocznie. W 2007 wyemitowany został  pierwszy sezon serialu
Mad Men, który zapoczątkował masowe wejście mid-century modern do do pop
kultury.
Byłem w Nowym Jorku na początku lat 2000  i pracowałem tam w renowacji
mebli .Nie mogłem się nadziwić co też oni tam odrestaurowują i jakie
ceny to osiąga w salonach na Downtown. Tak rozpoczęła się moja
przygoda meblami półwiecza która trwa do dziś.

Zapraszam do oglądania wielu  projektów z tamtych lat w zakładce “archiwum” na naszej  stronie, jak również do własnych wytężonych
poszukiwań i dochodzenia do własnych konkluzji.

KLIKNIJ TU BY ODWIEDZIĆ NASZE ARCHIWUM

Jak natomiast kupić dobrze mebel vintage i jeszcze na tym zrobić opowiem w następnej części.


dwell marshmallow sofa proj george nelson
Po prawej pod ścianą sofa Marshmallow G. Nelsona, na pierwszym planie znów Barcelona Chair

Don Drapers office Mad Man season 1-3
Kadr z serialu Mad Man, biuro Don Drapera, scenografia produkcji wiernie oddawała klimat wnętrz z lat 60.

Similar Posts